Bağışıklık Sistemi Neden Zayıflar? Bağışıklık Sistemi Çökerse Ne Olur?

Bağışıklık Sistemi Neden Zayıflar?

Bağışıklık sisteminin zayıflaması, vücudu virüslere, bakterilere ve mantarlara karşı koruyamamasına yol açabilir. Enfeksiyonların çok daha ağır geçirilmesine ve ciddi vakalarda yaşam kaybına dahi yol açabilen bağışıklık sistemi zayıflığı son derece önemlidir. Büyük bir sağlık riskine yol açabilen bu durum pek çok farklı nedenden kaynaklanabilir. Genel olarak iki farklı bağışıklık sistemi zayıflığından bahsedilebilir. Bunlardan ilki primer bağışıklık eksikliği ve ikincisi, sekonder bağışıklık yetmezliği olarak tanımlanır. Primer bağışıklık yetmezliği, genellikle genetik mutasyonlardan kaynaklanır ve doğuştan gelir. Sekonder bağışıklık yetmezliği ise edinseldir yani hayatın olağan akışı sırasında gerçekleşir.⁽²⁾ “Bağışıklık sistemi neden zayıflar?” sorusuna yanıt olarak şunlar verilebilir:

Primer Bağışıklık Yetmezliği

Genellikle genetik kökenli olan bu durum, kişinin bağışıklık sisteminin, düzensiz, eksik ya da az çalışmasına yol açabilir. Konjenital nötropeni sendromları, kronik granülomatöz hastalık (KGH) ve Wiskott-Aldrich Sendromu bu duruma yol açabilir.(2) Bağışıklık sistemi neden çöker sorusunun yanıtlarından biri bu şekilde verilebilir.

Sekonder Bağışıklık Yetmezliği

Sekonder bağışıklık yetmezliği ise farklı hastalıklardan ve/veya kullanılan ilaçlardan kaynaklanabilir. Kanser tedavisi, organ nakli ya da otoimmün hastalıklara ait tedaviler bağışıklık sisteminin baskılanmasına yol açabilir. Radyasyon, kemoterapi ve diğer bazı ilaçlar sekonder bağışıklık yetmezliğine yol açabilir.

Bazı kronik hastalıklar da bağışıklık sistemine zarar verebilir. Kemik iliği kanseri başta olmak üzere bazı kanser türleri, HIV, Steven-Johnson sendromu, diyabet gibi hastalıklar bunlara örnek olarak verilebilir. Büyük yanıklar, yetersiz beslenme ve kötü hijyen gibi etkenler de bağışıklık sistemi neden zayıflar sorusuna yanıt olarak verilebilir. Tüm bunlara ek olarak yaşlılık da bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep olarak gösterilebilir. Kişi yaşlandığında bağışıklık hücrelerinin sayısı azalabilir. Çinko, selenyum ve B12 gibi önemli besinlerin eksikliği de zayıf bir bağışıklık sistemine neden olabilir.^(1,2) Tüm bunlar bağışıklık sistemi zayıflığı nedenleri arasında sayılabilir. Peki, bağışıklık sistemi çökerse ne olur?

Bağışıklık Sistemi Çökerse Ne Olur?

Bağışıklık sisteminin zayıflaması kişinin sık sık enfeksiyonlara yakalanmasına veya hastalıkların sıklıkla geri gelmesine yol açabilir. İlaçlara cevap vermeyen enfeksiyonların varlığı, yaygın bir virüsten kaynaklanan ciddi hastalık, sinüs ve akciğer enfeksiyonları, ateş, titreme, kilo kaybı, kronik ishal ve çocuklarda yavaş büyüme bağışık sisteminin zayıflığına işaret eden belirtilerin bir kısmıdır.⁽²⁾ Aşağıda listelenen durumlar da bağışıklık sistemi çökerse ne olur sorusuna yanıt olarak verilebilir:

Enfeksiyonlar Tekrar Edebilir

Bağışıklık sistemi zayıfladığında vücut yabancı organizmalarla yeterince iyi savaşamaz. Bu durum sıklıkla hastalanmanıza ve enfeksiyonların iyileşme sürecinin uzamasına yol açabilir. Yetişkinlerin her yıl iki veya üç kez soğuk algınlığı geçirmesi ve bu sırada hapşırması ve burnunu çekmesi tamamen normaldir. Çoğu Kişi 7 ila 10 gün içinde iyileşir. Ancak sürekli nezle oluyorsanız veya soğuk algınlığı normal seyrinde ilerlemiyorsa bu, bağışıklık sisteminin zayıf olduğuna işaret ediyor olabilir. Eğer bir yetişkin olarak yılda 2 defadan fazla antibiyotik kullanmanız gerekiyorsa bu, bağışıklık sisteminizin zayıf olduğunun bir belirtisi olabilir. Bir yılda dörtten fazla kulak enfeksiyonu ve bir yılda iki kez pnömoni geçirmek de bağışıklık sisteminin zayıflığına işaret edebilir. Bağışıklık sisteminin çökmesi durumunda ise bu belirtiler daha şiddetli olabilir.^(3,4)

Yara İyileşmesi Yavaşlayabilir

Bağışıklık sistemi çökerse ne olur sorusuna verilebilecek yanıtlardan biri de cildin kendini yenileme hızının yavaşlaması şeklinde verilebilir. Normalde yanık, kesik ve sıyrıklar oluştuktan sonra vücut, cildin yenilenmesine yardımcı olmak için ilgili bölgeye besin açısından zengin kan gönderir. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde cilt yenilenme hızı düşebilir. Bu durumda yaraların iyileşmesi yavaşlayabilir.⁽⁴⁾

Sürekli Yorgun Hissetmek

Fiziksel olarak aktif bir süreçten sonra yorgun hissetmek normal olsa da yeterince istirahat etmenize ve uyumanıza rağmen yorgunluğunuz geçmiyorsa kendinizi sürekli olarak bitkin ve halsiz hissediyorsanız, bu durum bağışıklık sisteminin zayıflamış olmasından kaynaklanabilir.⁽⁴⁾

Sindirim Sorunları Yaşamak

Bağışıklık sisteminin zayıfladığının ya da çöktüğünün bir diğer belirtisi de sindirim sorunları olabilir. Eğer sıklıkla ishal, kabızlık ya da gaz problemi yaşıyorsanız bu durum bağışıklık sisteminin yeterince iyi çalışmadığını gösteriyor olabilir. Bağırsaklarda yaşayan iyi bakteriler, kişiyi enfeksiyonlardan korur ve bağışıklık sistemine destek olur. Bağırsaklardaki yararlı bakterilerin sayıca azalması, kronik iltihaplanma ve hatta otoimmün bozukluklar için risk faktörü olabilir.⁽⁴⁾

Kilo Değişimi

Günlük aktif olduğunuz süre, yaptığınız egzersizin süresi ve türü ve/veya beslenme alışkanlıklarınızın değişmemesine rağmen kilo almak ya da kilo vermek bağışık sisteminin zayıflamasının bir nedeni olabilir. Sıklıkla sorulan bağışıklık sistemi neden zayıflar sorusu bu şekilde de yanıtlanabilir.⁽³⁾

Çöken Bağışıklık Sistemi Nasıl Düzelir?

Çöken bağışıklık sistemini tekrar ayağa kaldırmak için dengeli beslenmek son derece önemlidir. Eğer sağlıklı bir beslenme programı oluşturmakta güçlük çekiyorsanız size uygun beslenme programının oluşturulması için bir diyetisyenden yardım alabilirsiniz. Beslenmeye ek olarak, vücut hijyeni sağlamak, iyi ve yeterince uyumak, düzenli olarak egzersiz yapmak, sağlıklı kiloyu korumak, stres seviyesini düşürmek, sigarayı bırakmak ve aşılanmak önerilebilir.^(1,4)

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.