D3 Vitamini Nedir?
D vitamininin iki formu olan D2 ve D3 vitaminleri, besin kaynaklarına göre farklılık gösterir. Sözgelimi D3 vitamini yalnızca hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunurken D2 vitamini, bitkisel kaynaklardan elde edilir. Tereyağı, yumurta sarısı, karaciğer ve yağlı balık türleri iyi birer D3 vitamini kaynağıdır.3 D3 vitamininin takviye formları da mevcuttur. Genel sağlığın desteklenmesi ve ayrıca D vitamini eksikliğinin tedavisi veya önlenmesi için kullanılabilir. D3 vitamini kişi, güneşe maruz kaldıktan sonra vücut tarafından doğal olarak üretilebildiği için genellikle güneş ışığı vitamini olarak da adlandırılır.4,5 Güneş ışığından gelen ultraviyole B ışını, ciltte 7-dehidrokolesterol bileşiğinden D3 vitamini oluşumunu tetikler.3
D3 vitamini beslenme yoluyla yeterince D vitamini alınamadığı durumlarda besin takviyesi olarak kullanılır. D vitamini eksikliği açısından en fazla risk altındaki kişiler; yaşlı yetişkinler, emzirilen bebekler, koyu tenli kişiler, obez bireyler olarak sıralanabilir. Ayrıca sınırlı güneş maruziyeti, Crohn hastalığı veya çölyak hastalığı gibi gastrointestinal hastalığı olan kişilerde de D vitamini eksikliği görülebilir. D3 vitamini; çocuklarda D vitamini eksikliğinden kaynaklanan kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması olarak açıklanabilen raşitizm; yetişkinlerde benzer duruma yol açan osteomalazi gibi kemik hastalıklarını önlemek ve tedavi etmek için kalsiyumla birlikte kullanılabilir. Tüm bunlar D3 vitamini faydaları arasında da sayılabilir. Bu nedenle “D3 vitamini nelerde var?” sorusunun yanıtını bilmek önemli kabul edilebilir.2
D3 vitamininin D2 vitaminine göre iki önemli yönden daha üstün olduğu bilinir. Bunlardan ilki D3 vitaminin fazlasının kan dolaşımına girmesi ve böylece vücut tarafından kullanılabilmesi olarak açıklanabilir. Diğer üstün yanı ise D3 vitamini D2 vitaminine kıyasla dolaşımda daha uzun süre kalır. Yapılan bazı araştırmalar; D3 vitamininin kan dolaşımındaki D vitamini seviyesini D2 vitamininden %87 oranında daha fazla yükselttiğini öne sürer.5
D3 vitamini; sağlıklı kemikleri, kasları, sinirleri ve bağışıklık sistemini desteklemek için gereklidir. Vücudun gıdalarda veya takviyelerde bulunan kalsiyumu daha iyi kullanmasına yardımcı olarak çalışır.2,3 Peki D3 vitamini ne işe yarar?
D3 Vitamini Ne İşe Yarar?
Tıp dilinde kolekalsiferol olarak da bilinen D3 Vitamini, vücuttaki kalsiyumun emilmesinde rol oynayan önemli bir takviyedir.4 D3 vitamini bazı gıdalar ile alınabilse de bu kaynaklar son derece nadirdir. Bu nedenle D3 vitaminin tek başına diyet yoluyla yeterince alınması kolay olmayabilir. Dolayısıyla D3 vitamin eksikliği yaygın olarak görülür. Eksiklik belirtilerini önlemek için düzenli olarak D vitamini açısından zengin yiyecekler yemek, güneş ışığı almak veya gıda takviyeleri almak önerilebilir. Vitamin D3 faydaları ve ne işe yaradığı şu şekilde de açıklanabilir:
Osteoporozu Önlemeye Destek Olabilir
Uzun süreli D vitamini eksikliğinin sık görülen sonuçlarından biri osteoporozdur. D3 vitamini, yaşlanmayla ilişkili bir kemik hastalığı olarak açıklanabilen osteoporozun ilerlemesini önlemeye veya yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini düşündürür. Yapılan bir çalışmada D3 vitamini kullanımının kalça kırığı görülme oranını önemli ölçüde azalttığınını ortaya koyar. Ayrıca düşük dozda D3 vitamini almanın uyluk kemiğindeki kemik yoğunluğunu artırdığını gösteren araştırmalar da bulunur.5,6
Bağışıklık Sisteminin Normal Fonksiyonlarına Katkı Sağlar
D vitamini, kemik ve bağışıklık sistemi sağlığı için gerekli bir besin maddesi olarak bilinir ve D3 vitamini faydaları arasında bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarının desteklenmesi gösterilebilir. Yapılan araştırmalar, her iki D vitamininden yalnızca D3 vitamininin vücut üzerinde bağışıklık sistemini güçlendirebilecek bir etki oluşturduğunu bildirdi. D3 vitamininin vücuttaki bakteri ve virüslere karşı ilk savunma hattı olan bağışıklık sisteminin önemli bir parçası kabul edilen tip-1 interferon sinyal sistemini uyardığına vurgu yapan çalışmalar göz önüne alındığında bağışıklık sistemini güçlendirmek için D2 yerine D3 vitaminine öncelik vermesi önerilebilir.8 “D3 vitamini ne işe yarar?” sorusuna verilebilecek bir diğer yanıt da bu şekildedir.
Cilt ve Saç Sağlığını Destekler
D vitamini eksikliği, saç dökülmesine neden olan otoimmün bir durum olan alopesi areata ile bağlantılı olabilir. D vitamini yeni saç köklerinin oluşumunda rol oynar. Bu, D3 vitamini saça faydaları arasında gösterilebilir.13 D vitamini cilde faydaları ise onun antiinflamatuar ve antimikrobiyal özelliklerinden gelir. Akne sorunu yaşayanlar için D vitamini, tedaviyi destekleyici nitelikte olabilir.14 D3 vitamini cilde faydaları arasında pek çok farklı cilt sorununun giderilmesi gösterilebilir. Örneğin D vitamini, atopik dermatit belirtilerini hafifletebilir; hastalığın iyileşmesine ve şiddetinin azalmasına katkı sağlayabilir.15
D3 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
D3 vitamini faydaları açısından incelendiğinde son derece önemli bir vitamin olarak değerlendirilebilir. D3 vitamini eksikliğinde ise kemik yoğunluğu kaybı görülebilir. Çocuklarda raşitizme, yetişkinlerde ise osteomalaziye neden olabilir.9 Bu rahatsızlığa bağlı olarak eğik veya bükülmüş kemikler nedeniyle gelişim bozuklukları, kas güçsüzlüğü, kemik ağrısı eklemlerdeki şekil bozukluklar gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca D3 vitamini eksikliğine bağlı olarak bitkinlik, kemik ağrısı, kas güçsüzlüğü, kas ağrısı, kramp, depresyon benzeri ruh hali değişimleri meydana gelebilir. Tüm bunlara rağmen D3 vitamini eksikliğine bağlı olarak hiçbir belirti geliştirmeyen bireyler olduğu da unutulmamalıdır.10
Günlük D3 Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır?
Bireylerin ihtiyaç duyduğu D3 vitamini miktarı, yaşa ve cinsiyete göre farklılık gösterebilir. Ancak hemen tüm insanlar yaz aylarında ihtiyaç duyulan D vitaminini güneş ışığından elde edebilir. Vücudun ihtiyaçlarını karşılayacak kadar D vitamini alınamıyorsa D vitamini eksikliği olduğu düşünülebilir ancak kesin olarak D vitamini eksikliği kan testi ile teşhis edilebilir. Kapalı alanlarda fazla vakit geçirenler, beslenme yoluyla yeterince D vitamini alamayanlar, D3 vitamini faydaları için D3 vitamin takviyesi almayı düşünebilir. Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, kistik fibrozis, karaciğer hastalığı, obezite, ülseratif kolit gibi hastalıkların yanı sıra ve gastrik bypass ameliyatı olanlarda da D3 vitamini eksikliği riski yüksektir. Peki D3 vitamini faydaları için ihtiyaç duyulan miktar nedir? Günlük D vitamini ihtiyacı 5 mcg olarak belirlenmiştir.5.10
D3 Vitamini Nasıl Kullanılır?
D3 Vitamini gıda takviyesi olarak eczanelerden alınabilir. Bunlar, kapsül, yumuşak jel, sakız ve sıvı damla formunda olabilir. D3 vitamini takviyeleri, doktor aksini göstermediği sürece, ürün ambalajında belirtildiği şekilde kullanılmalıdır.
D3 Vitamini Ne Zaman Alınmalıdır?
D vitamini en iyi yemekten sonra alındığında emilir. Ancak yemekle birlikte de alınabilir. Doktor aksini belirtmediği sürece D3 vitaminin ne zaman alınması gerektiği ile ilgili olarak ürün ambalajındaki yönergelerin takip edilmesi önerilir.12
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
