Çocuklar İçin Probiyotik Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Çocuklar İçin Probiyotik Ne İşe Yarar?

Çocuklar için probiyotik, iyi ya da dost olarak bilinen sağlıklı bağırsak bakterilerinin desteklenmesine yardımcı olabilir. Aslında insan vücudunda iyi ve kötü olarak sınıflandırılabilen çok fazla bakteri ve diğer mikroorganizmalar bulunur. Bağırsaklarda yaşayan iyi bakteriler, sindirimden hastalıklarla savaşmaya kadar çok sayıda önemli rol oynar. Sağlıklı beslenme ya da çocuk için probiyotik takviyeleri, sağlıklı bakterilerin yenilenmesine, tür ve miktar olarak artmasına destek olarak potansiyel olarak sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. Farklı bir deyişle probiyotikler, iyi bakterilerin gelişimini ve çoğalmalarını destekler. Çocuklar için probiyotik sanılanın aksine multivitamin değildir. Bunun yerine belirli türü ya da farklı bakteri türlerini içerir. Probiyotiklerde yaygın olarak Lactobacillus ve Bifidobacterium probiyotikleri bulunur çünkü bu suşlar, insan bağırsaklarında yaygın olarak yer alır.²

Probiyotiklerin yetişkinler için potansiyel olarak yararlı olduğu sıklıkla öne sürülse de yapılan bazı araştırmalar aynı zamanda, probiyotiklerin çocuklara da fayda sağlayabileceğini gösterir.3,4 Yetişkinlerde olduğu gibi probiyotikler, çocukların sindirim ve bağışıklık sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir. Kabızlık ve asit reflü gibi belirli endişeleri gidermeye destek sağlayabilir.4,5,6 Probiyotikler genel olarak çocuklarda bağışıklık fonksiyonunun normal fonksiyonlarını ve sindirim sistemi sağlığını desteklemeye; bazı cilt rahatsızlıklarına karşı korumaya ve bağırsaktaki faydalı bakterileri dengelemeye yardımcı olabilir.4,7,8 Bu nedenle diyet yoluyla probiyotik alınması son derece önemlidir.

Çocuklar İçin Probiyotik Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Çocuklar; bakteriler, mantarlar, virüsler ve parazitlerden oluşan mikrobiyomlarını anne karnında ve erken çocukluk döneminde geliştirirler. Sağlıksız bir mikrobiyomun birçok hastalıktan sorumlu olduğu düşünülür. Probiyotikler mikrobiyomun sağlıklı tutulmasında rol oynayabilir.3 Yoğurt, kefir, turşu gibi yiyecekler probiyotikler açısından zengindir. Sağlıklı, dengeli ve çeşitli beslenen çocuklar, normal şekilde gelişiyorsa ve sindirim sorunu bulunmuyorsa diyetlerinde bir değişiklik yapmaya gerek olmayabilir.⁹ Ancak bazı durumlarda çocuklar için probiyotik takviye edilmesi gerekebilir. Buna örnek olarak antibiyotikler gösterilebilir. Antibiyotik kullanımı sırasında bağırsaklarda yer alan iyi ve kötü bakteriler ölebilir ve bu, mikrobiyomun dengesini bozabilir. İshal, kramp, mide bulantısı, gaz ve kusma gibi belirtiler meydana gelebilir. Bu durumda örneğin ishal için probiyotik kullanımı gündeme gelebilir. Farklı bir deyişle çocuğun bağırsak mikrobiyomu antibiyotikler nedeniyle bozulursa doktor, diyetlerinde probiyotiklerin artırılmasını ya da çocuklar için probiyotik destek alınmasını önerebilir.10 Çocuklar için probiyotik kullanımı doktor aksini belirtmediği sürece ürün ambalajında belirtildiği şekilde kullanılmalıdır.

Çocuklarda Probiyotik Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Çocuklarda probiyotik kullanımı gündeme geldiğinde ebeveynlerin sıklıkla sorduğu soruların başında “Probiyotik nasıl kullanılır?” sorusu gelir. Çocuklar için probiyotik, flakon, toz, tablet şase ve kapsül şeklinde bulunabilir. Bu ürünlerden hangisinin kullanılacağı ise koloni oluşturan birim yani CFU miktarına göre belirlenebilir. CFU miktarı ne kadar fazlaysa probiyotikte o kadar fazla canlı ve aktif bakteri kültürü bulunur. Ayrıca farklı sağlık koşulları için farklı probiyotikler olduğu da görülebilir. Probiyotiklerin bağırsaklarda etkili olabilmesi için probiyotiklerin bağırsaklara ulaşma yeteneği, antibiyotiklerle birlikte kullanılabilirliği, antibakteriyel dirençleri ve kolonize olma yetenekleri gibi parametreler göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, antibiyotik kullanımıyla ilişkili özel bir probiyotik ürün arıyorsanız veya irritabl bağırsak sendromu (IBS) tedavisine destek olmak için farklı ürünler öneriliyorsa doktorunuz size uygun olanı belirlemekte size yardımcı olabilir.^11,12

Çocuklar için probiyotik kullanımı, çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Hangi probiyotiğin nasıl kullanılması gerektiği, probiyotiğin formuna ve içeriğine bağlı olarak değişebilir. İdeal olarak probiyotikler, mide asidini geçebilmeli ve diğer yiyeceklerden veya içeceklerden etkilenmeden bağırsaklara ulaşabilmelidir. Bu nedenle, doktorunuz başka bir şey önermediyse, probiyotik faydaları için probiyotik ürününün üzerindeki talimatları takip etmek son derece önemlidir.^11,12

Çocuklarda Probiyotik Ne Zaman Kullanılır?

Çocuklar için probiyotik kullanımının ne zaman olması gerektiği de merak edilen sorular arasında yer alır. Probiyotik kullanımı için doğru zamanlama da kritik bir faktördür. Bazı probiyotikler aç karnına alınabilirken, diğerleri yemekle veya yemeklerden sonra alınması tavsiye edilir. Bu, probiyotiğin içerdiği bakteri türlerine bağlıdır. Örneğin, Saccharomyces boulardii mikroorganizmaları aç ya da tok karnına alınabilirken, Lactobacillus ve Bifidobacterium türleri yemekten 30 dakika önce alındığında daha etkili olabilir. Bir araştırma, probiyotiklerin yulaf ezmesi veya az yağlı süt ile alındığında hayatta kalma oranlarının su veya elma suyu ile alınmalarına göre daha yüksek olduğunu göstermiştir. Özellikle Lactobacillus içeren probiyotikler, şeker veya karbonhidratlarla birlikte alındığında daha iyi hayatta kalabilirler. Aynı araştırma, az miktarda yağın probiyotiklerin sindirim sisteminde hayatta kalma olasılığını artırabileceğini de göstermiştir. Bu nedenle çocuğa özgü bir yanıt alabilmek için doktora danışılması ve ürün etiketlerinin dikkatle okunması önerilir.^11,13

Çocuklar İçin Probiyotik Ortalama Ne Kadar Süre Kullanılmalı?

Çocukların bağırsak floraları, sağlıklı beslenme alışkanlıklarıyla desteklendiği sürece antibiyotik kullanımından sonra doğal olarak bir süre sonra dengeye dönmelidir. Bu dengenin yeniden sağlanmasına yardımcı olmak için, probiyotik içeren gıdaları çocuğunuzun diyetine ekleyebilirsiniz. Ancak, çocuğunuz daha önce antibiyotik kullanımı sonrası ilişkilendirilen ishal yaşadıysa veya hala bu sorunu yaşıyorsa çocuğunuzun antibiyotikleri alırken ekstra probiyotik aldığından emin olmak faydalı olabilir.10 Bazı araştırmalar, probiyotiklerin antibiyotiklerle birlikte kullanıldığında çocuklarda antibiyotik kullanımına bağlı gelişen ishali önlemeye yardımcı olabileceğini gösterir.¹⁴ Farklı olarak antibiyotik tedavisinin son gününde de probiyotik takviyelerine başlanabilir.¹⁰

Gıda takviyesi olarak probiyotikleri çocuğunuzun diyetine iki ila dört hafta boyunca eklemeye devam etmek, çocuğunuzun bağırsak florasının desteklenmesi için yeterli bir zamanı sağlaya yardımcı olabilir.10 Eğer probiyotikleri ne kadar süre kullanacağınızdan emin değilseniz doktorunuza danışabilirsiniz. 

Çocuklar İçin Hangi Probiyotik Çeşidi Daha İyi Olabilir?

Probiyotikler çeşitli mikroorganizmalar içerebilir ve en yaygın olanları Lactobacillus ve Bifidobacterium gruplarına ait bakterilerdir. Bunun yanı sıra, diğer bakteri türleri de probiyotik olarak kullanılabilir ve ayrıca mayalardan, örneğin Saccharomyces boulardii gibi mayalardan da yararlanılabilir. Farklı probiyotik türlerinin farklı etkilere sahip olabileceği unutulmamalıdır. Örneğin belirli bir Lactobacillus türünün belirli bir hastalığın önlenmesine yardımcı olduğu durumlar olabilir ancak bu, diğer Lactobacillus türlerinin veya Bifidobacterium probiyotiklerinin aynı sonuçları elde edeceği anlamına gelmez.¹⁵

Yapılan çalışmalar, probyotiklerden yararlanabilmek için içeriklerinde bulunan mikroorganizmaların 100 milyon ila 1 milyar kadarının bağırsaklara ulaşması gerektiğini gösterir.^13,16 Bu nedenle probiyotik seçerken, ürün içeriğinde bulunan canlı kültür miktarının da göz önünde bulundurulması tavsiye edilebilir.

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.