Bebeklerde İshal Neden Olur?
Bebeklerde kabızlık ve ishal gibi mide bağırsak problemleri yaygın olarak görülür. Her iki durum da genellikle kendiliğinden kısa sürede geçer. Ancak nadir durumlarda bebeklerde ishal uzun sürebilir ve bu durum vücut fonksiyonlarında bir sorun olduğuna işaret edebilir. Anne sütüyle beslenen yeni doğan bebeklerde ishal görülme sıklığı mama ile beslenen bebeklere oranla daha azdır. Ancak emziren annenin beslenmesindeki değişiklikler; aşırı baharatlı ya da aşırı şekerli yiyecekler tüketmek sütün içeriğini etkileyebilir. Süt içerisindeki bu farklılıklar henüz bağırsakları gelişme aşamasında olan bebeklerde ishal görülmesine neden olabilir. Buna ek olarak annenin antibiyotik gibi ilaçlar ya da vitamin ve protein takviyeleri alması da süt içeriğinde değişiklikler yaratarak 2 aylık bebeklerde ishal yaşanmasına yol açabilir. Bebeklerde ishale ne iyi gelir sorusunu cevaplamak için öncelikle ishale neden olan faktörlerin bilinmesi gerekir. Bebeklerde ishal nedenleri aşağıdakileri içerebilir:
- Ani başlayan ishallerin en büyük nedeni helikobakter pylori adı verilen bir bakteri çeşidi olabilir. İshale ateş ve kusma eşlik edebilir.
- Bebeklere verilen bazı ilaçlar ishale yol açabilir.
- Mamayla beslenen bebeklerde mamayı değiştirmek ya da ek gıdaya geçmek bağırsak hareketlerini artırarak ishale neden olabilir.
- 1 yaş bebeklerde ishal görülmesinin en önemli nedenlerinden biri süt proteinlerine ya da süt şekerine olan alerjidir. Bebeklerin bağırsakları henüz tam olarak gelişimini tamamlayamadığı için süt şekeri olan laktozu sindiremeyebilir ve süt içeren gıdalar tükettiğinde ishal yaşayabilir.
- Bunlara ek olarak shigella koliti gibi ciddi bağırsak enfeksiyonları, kistik fibrozis, nöroendokrin tümörler ishale yol açabilir. 2
Bebeklerde İshal Belirtileri Nelerdir?
Yeni doğan bebekler özellikle de yalnızca anne sütü alıyorsa yumuşak ve sarı hardal rengi bir dışkıya sahiptir. Günde birkaç kez dışkılama yaptıkları için ishal olup olmadıklarına karar vermek zor olabilir. Benzer şekilde mamayla beslenen bebeklerde dışkı daha az sulu ve daha açık sarı renge sahiptir. Bebeklerde ishal belirtileri şunları içerebilir:
Dışkı değişiklikleri
Bebeğin dışkısı normalden daha akıcı, sık ve miktarı daha fazla ise hatta bezinden sızarsa ishal olabilir. Bebeğinizin dışkısını incelemeli ve sıklığını not ederek ishal olup olmadığını anlayabilirsiniz. Günde dört kez ve üzeri bez değiştirme ishal belirtisi olabilir.
Karın ağrısı
Bağırsak hareketlerindeki artış bebekte karın ağrısına neden olabilir. Bebeğinizin ayaklarını kendine doğru çekerek ağlıyorsa, huzursuzluk ve huysuzluk hissine sahipse ishal olabilir.
Kusma
İshalin en önemli belirtilerinden biri kusmadır. Normalde bebekler beslenme sonrası yediklerinin bir kısmını çıkarabilir. Ancak ishal durumunda dehidrasyona bağlı olarak mide kasılmalarını içeren kusmalar görülür.
Yüksek ateş
Ateş, genellikle virüs kaynaklı ishale eşlik eden önemli bir belirtidir. Bebeğinizin ateşi 38 derecenin üstünde ise herhangi bir enfeksiyon gelişiminden söz edilebilir.
Dehidrasyon
Bebeklerde ishalin en önemli ve ciddi belirtisi dehidrasyondur. Aşırı sıvı ve elektrolit kaybı dehidrasyona yol açabilir. Aşağıdaki belirtiler bebekte dehidrasyon geliştiğine işaret edebilir:
- Ağız, dil ve dudakta kuruluk
- Gözlerde çukurlaşma
- Kayıtsız kalma ya da sinirlilik hali
- Ağlarken gözyaşı gelmemesi
- Su içmeyi reddetmek
- Uyuşukluk hissi
- İdrarda azalma
- Hızlı nefes alma
- Ciltte solgunlaşma
- Dışkıda kan2 3
Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir?
İshal belirtileri yaşandığında ebeveynler telaşlanabilir. Peki, bebeklerde ishale ne iyi gelir? Hafif ishal genellikle kendi kendine geçebilir. Ancak birkaç gün içinde geçmez ise mutlaka tıbbi bir yardım alınmalıdır. Doktor, ishalin derecesine göre bir tedavi plana uygulayabilir; eğer bakteriyel bir enfeksiyona bağlı olarak ishal gelişmişse antibiyotik ya da parazit ilaçları önerebilir. 6 aylık bebeklerde ishal nasıl geçer sorusunun cevabı için “İshal nasıl geçer?” yazımızı okuyabilirsiniz. Bebekte ishal şiddetli ise kaybedilen sıvının karşılanması için doktor tarafından damar yoluyla sıvı verilebilir. Ayrıca bebek için oral rehidrasyon solüsyonları uygulanabilir. Bebeklerde ishale ne iyi gelir sorusunun cevabı için aşağıdaki ipuçlarını değerlendirebilirsiniz:
- Bebeğiniz katı yiyeceklere geçtiyse ishal geçene kadar muz, elma püresi, patates ya da pirinç lapası gibi yumuşak nişastalı besinler verebilirsiniz. Bebeğinizi emziriyorsanız bebeklerde ishal tetikleyici aşırı baharatlı, yağlı ve şekerli yiyeceklerden uzak durmalısınız.
- Bebeğinize aşırı yağlı ve lif içeriği yüksek besinler vermekten kaçınmalısınız. Ayrıca süt ve peynir, yoğurt gibi süt ürünlerini diyetinden bir süreliğine çıkarabilirsiniz. Kek, kurabiye, soda gibi ishali tetikleyen besinlerin tüketimini kesmelisiniz. Bağırsak florasını desteklemek için probiyotik içeren ürünler kullanabilirsiniz.
- İshalin nedeni virüs ya da bakteri kaynaklı bulaşıcı bir enfeksiyon olabilir. Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için bebeğinizin bezini değiştirmeden önce ve sonra mutlaka ellerinizi yıkamalısınız. Bebek bezi alanını temiz tutmalısınız. 4 5
Bebeklerde İshal Sorununda Hangi Durumlarda Doktora Başvurulabilir?
Bebeklerde ishalin en önemli belirtisi olan dehidrasyon kontrol altına alınmadığında ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktora başvurmanız önerilir:
- Koyu renkli idrar rengi ve idrara çıkmada azalma
- Sinirlilik ve ağlama
- Ağladığında gözyaşı akmaması
- Normalden farklı olarak uyuşukluk ve halsizlik hissi
- Bebeğin bıngıldak kısmında çökme ve yumuşama
- Dışkının normalden farklı ve kötü kokması
- 38 derecenin üstünde ateş
- Dışkı renginin siyah, beyaz ya da kırmızı renge sahip olması
- Dışkıda kan
- Kusma4
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
