Dumping Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Dumping Sendromu Nedir?

Dumping sendromu, yiyeceklerin mideden ince bağırsağın ilk bölümü olan duodenuma hızlı geçişi sonucu oluşur. Midedeki yiyeceklerin kontrolsüz bir hızla duenduma hareket etmesiyle ortaya çıkan dumping sendromu; kramp, ishal, baş dönmesi, kafa karışıklığı ve yorgunluk gibi çeşitli belirtilerle görülebilir. Genellikle mide ameliyatları sonrası görülen ve yüksek şekerli gıdaların tüketimiyle tetiklenen dumping sendromu, ilk başta endişe verici olsa da yaşamı tehdit etmez. Dumping sendromu, genellikle diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir. Şiddetli vakalarda ise ilaç tedavisi veya cerrahi gerekebilir.

Dumping sendromu iki türe ayrılır: Erken ve geç dumping sendromu. Her iki türün de kendine özgü belirtileri bulunur ve bazı bireyler her iki türü bir arada yaşayabilir. Bu iki tür kısaca şöyle özetlenebilir:

• Erken dumping sendromu belirtileri, yemekten sonra 10-30 dakika içinde ortaya çıkar. Ani yiyecek akışının kan dolaşımından bağırsağa çok fazla sıvı geçişine neden olmasıyla ortaya çıkan erken dumping sendromunda fazla sıvı yemek yedikten sonra karın ağrısı ve ishal ile kendisini gösterir. Bağırsakların kalp hızını artıran ve kan basıncını düşüren maddeler salgılaması sonucu taşikardi ve baş dönmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. 
• Geç dumping sendromu, yemekten 1-3 saat sonra belirti vermeye başlar. Bağırsakta artan nişastalar ve şekerler nedeniyle meydana gelen geç dumping sendromu başlangıçta, kan şekeri seviyesinin yükselmesine neden olur. Pankreas, kandaki şekeri hücrelere taşımak için insülin hormonu salgılar. Ani insülin artışı, kan şekerinin düşmesine neden olur.^1,2

Dumping Sendromu Neden Olur?

Normal şartlarda yemek sonrası yiyecekler birkaç saat içerisinde mideden bağırsaklara geçer. Bağırsaklarda yiyeceklerin içeriğindeki besinler emilir ve sindirilir. Dumping sendromunda ise yiyecekler, mideden bağırsaklara çok hızlı geçer. Dumping sendromundan kaynaklanan hazımsızlık nedenleri arasında bariatrik cerrahi ilk sırada yer alır. Midesinin bir kısmı alınan insanların en az %15'inde bu durum meydana gelir. Aşağıdaki cerrahi operasyonlar, dumping sendromu riskini artırabilir:

• Gastrektomi: Gastrektomi, midenin kısmen veya tamamen alınmasıdır.
• Gastrik bypass (Roux-en-Y): Obezite tedavisi için başvurulan mide bypass cerrahisi, hastaların yiyecek alımını sınırlamalarına yardımcı olmak için midede küçük bir torba oluşturur.
• Özofajektomi (Yemek borusu cerrahisi): Bu operasyonla yemek borusunun bir kısmı veya tamamı çıkarılır. Yemek borusu vücuttan alınan dokular kullanılarak yeniden inşa edilir.³

Dumping Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Dumping sendromu belirtileri kişiden kişiye ve sendromun türüne bağlı olarak değişebilir.

Erken Dumping Sendromu Belirtileri

Belirtiler yemekten hemen sonra, özellikle yemek yüksek şeker içeriyorsa hızla ortaya çıkar. Erken dumping sendromu belirtileri şunlardır:

• Yemek yedikten sonra karın ağrısı,
• Yemekten sonra ishal,
• Baş dönmesi,
• Şişkinlik hissi,
• Çarpıntı,
• Bulantı,
• Ciltte kızarıklık,
• Kusma.

Geç Dumping Sendromu Belirtileri

Yemeklerden sonra 3 saat içinde ortaya çıkan geç dumping sendromu, düşük kan şekeri nedeniyle aşağıdaki belirtilere yol açabilir:

• Baş dönmesi,
• Yorgunluk,
• Açlık,
• Çarpıntı,
• Ciltte kızarıklık,
• Terleme,
• Halsizlik.³

Dumping Sendromu Nasıl Geçer?

Dumping sendromu tedavisi, durumun şiddetine göre değişiklik gösterir. Tedavide sadece yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarının değişimi etkili olabileceği gibi ilerlemiş vakalarda dumping sendromu tedavisi için ilaç kullanımı veya cerrahi müdahale gerekebilir.

Doktorunuz kesin tanıyı koyduktan sonra size dumping sendromu diyeti önerecektir. Dumping sendromunda beslenme konusunda şunlara dikkat etmek şikayetleri hafifletebilir:

• Üç ana öğün yerine gün boyunca küçük porsiyonlarla beş-altı öğün yemek yiyin.
• Doyduktan sonra yemek yemeye devam etmeyin.
• Gazlı içecekler, tatlılar ve hamur işleri gibi şekerli yiyecekleri sınırlayın veya bu yiyeceklerden tamamen kaçının.
• İshal yapan yiyecekler yerine hazmı daha kolay yiyeceklere yönelin. İshalle ilgili daha fazla bilgi için “İshal neden olur?” başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.
• Protein tüketiminizi artırın. Bunun için yumurta, yağsız et, tavuk, balık, yer fıstığı ezmesi gibi protein zengini gıdalara beslenmenizde daha çok yer verin.
• Süt ve süt ürünlerini bir süreliğine diyetinizden çıkararak laktoz intoleransınız olup olmadığını test edin. Laktoz tüketmediğinizde semptomlarınız hafifliyorsa süt ve süt ürünlerini bırakmayı deneyebilirsiniz.
• Diyetinize daha fazla lif ekleyin. Beyaz ekmek ve makarna gibi basit karbonhidratlar yerine yulaf ezmesi ve tam buğday gibi tam tahıllara geçiş yapabilirsiniz. Yüksek lif tüketimi, şeker ve diğer karbonhidratların bağırsaklarınızda daha yavaş emilmesine yardımcı olur, bu da semptomları hafifletebilir. Ayrıca doktorunuz önerirse lif takviyeleri de alabilirsiniz.
• Gün boyunca bol su tüketmeyi ihmal etmeyin.
• Öğünlerden 30 dakika önce veya sonra sıvı tüketmeyin.
• Yiyecekleri yutmadan önce iyice çiğneyin, bu sindirimi kolaylaştırarak semptomları hafifletebilir.^1,3

Dumping Sendromu Kimlerde Görülür?

Dumping sendromu nedenlerinde de belirtildiği gibi dumping sendromu yaşayanlar genellikle çeşitli tıbbi gerekçelerle mide ya da yemek borusu cerrahisi geçirenlerdir. Bazı durumlarda dumping sendromu söz konusu ameliyatlardan yıllar sonra ortaya çıkabilir.³

Dumping Sendromu Bitkisel Yöntemlerle Tedavi Edilir mi?

Evde dumping sendromu tedavisi doktorunuzun önereceği beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarıyla mümkündür. Önerileri uygulamanıza rağmen şikayetleriniz hafiflemiyorsa daha kapsamlı bir tedavi planı için yeniden doktorunuza başvurabilirsiniz. Bitkisel yöntemlerle tedavi konusunda da sadece doktorunuzun yönlendirmelerini dikkate almalı, internette gördüğünüz ya da başkaları tarafından önerilen yöntemleri onay almadan denememelisiniz.

Dumping Sendromu Kendiliğinden Geçer mi?

Dumping sendromu, beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle kendiliğinden geçebilir. Semptomların yeterince hafiflememesi durumunda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurun. Dumping sendromu B12 vitamini, folik asit, demir, kalsiyum gibi besinlerin emilimini etkileyebilir, bu nedenle takviye edici gıdalar kullanmanız gerekebilir. Takviye edici gıda kullanmadan önce olası eksiklikleri belirlemek için mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz.

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.